Na starcie 72 drużyny rozsiane po całej Polsce, a na mecie tylko kilku szczęśliwców, których do niedawna można było policzyć na palcach jednej ręki bez jednego palca. Trudno znaleźć bardziej niezwykłe, piłkarskie miejsce niż Betclic 3. Liga, gdzie w jednym tygodniu spotykają się zespoły z małych miejscowości z byłymi mistrzami Polski, a innym razem zawodnicy, których marzenia sięgają Betclic 2. Ligi z tymi, dla których te rozgrywki są ostatnim przystankiem przed piłkarską emeryturą. Poznajcie kilka sekretów i zakamarków tej ligowej krainy kontrastów.

Zanim zapoznacie się z III-ligowym terenem, na wstępie warto zaznaczyć, że to było bardzo interesujące lato, jeśli chodzi o te rozgrywki. I nie chodzi nam w tym momencie o to, co działo się na rynku transferowym, ale o to, co działo się wokół samej ligi. Nowy sponsor tytularny i co za tym idzie nowa nazwa ligi – Betclic 3. Liga oraz nowe reguły gry, które wprowadził PZPN. Od tego sezonu wprowadzone zostały baraże o grę w Betclic 2. Lidze. Wystąpią w nich w pierwszej kolejności kluby, które zajmą drugie miejsce w każdej z czterech grup Betclic 3. Ligi. Cztery drużyny zagrają tu między sobą (o miejscu barażu zadecyduje losowanie) o dwa miejsca w drugiej fazie baraży, gdzie zmierzą się (mecz i rewanż) z klubami, które zajmą miejsca 13 i 14 w Betclic 2 Lidze.

GR. 1.

1. W grupie 1 natrafimy na trzy uznane, piłkarskie marki w Polsce. Do będącego w poprzednim sezonie beniaminkiem GKS-u Bełchatów dołączył spadający z II ligi Stomil Olsztyn oraz wracające powoli zza światów Wigry Suwałki. Oba kluby jeszcze do niedawna występowały na zapleczu Ekstraklasy, a dziś w dość odmiennych nastrojach wkraczają na trudny, III ligowy grunt, gdzie w niedalekiej przeszłości występowały takie firmy jak Widzew Łódź, ŁKS Łódź i Polonia Warszawa.

2. Grupa 1 (wraz z 3) jest również tą najliczniejsza, jeśli chodzi o drużyny rezerw. Do dwójki Jagiellonii i niekryjącej od poprzedniego sezonu swoich II-ligowych aspiracji Legii II dołączyły rezerwy Wisły Płock, które w tyle zostawiły m.in. Hutnik Warszawa czy też KTS Weszło. Wracających do III ligi po 14 latach przerwy (wtedy to była grupa łódzko-mazowiecka) Nafciarzy w tym sezonie, jako doświadczony pomocnik i grający asystent trenera ma wspierać 38-letni Krzysztof Janus.

3. Rezerwy Legii przy udziale doświadczonych ligowców (Kucharczyk, Możdzeń, Ryczkowski) w poprzednim sezonie wymieniane były w gronie głównych faworytów do awansu. Drużyna, która na półmetku rozgrywek prowadziła w ligowej tabeli wraz z Pogonią Grodzisk Mazowiecki wiosną nie była w stanie wygrać żadnego ligowego spotkania na obcym terenie.

4. 14 lat temu promocję do III ligi świętowała Broń Radom. Beniaminek po swoim sukcesie był bliski kolejnego awansu (2 miejsce za Pogonią Siedlce) pokonując w tej samej lidze m.in. Radomiak Radom, który przez siedem lat rozgrywał swoje spotkania na obiekcie Broni. Dziś III-ligowy klub może poszczycić się dwukrotnym triumfem (poprzedni i 2022/2023 sezon) w klasyfikacji Pro Junior System.

5. W grupie 1 wśród faworytów najczęściej wymieniane są dwa kluby, które przed startem poprzednich rozgrywek i początkiem rundy wiosennej sięgnęły po nowe miotły (Kamil Socha i Marcin Puska). Mowa oczywiście o zespołach z Łomży i Skierniewic. Jedni i drudzy znakomicie spisywali się w poprzednim sezonie wiosną. Jedni i drudzy również w 2024 roku zgromadzili na swoim koncie pokaźną ilość (11) zwycięstw i i taką samą ilość (36) punktów. Jeśli zachowają ten trend, to kto wie…

6. Unia Skierniewice w pięć lat (2013-2018) przebyła drogę z B klasy do III ligi, w której występuje do dnia dzisiejszego. Rok temu do klubu wrócił Kamil Socha – trener, który uczestniczył w odbudowie klubu. Kilkuletni plan, w który wkalkulowała była m.in. budowa nowego obiektu z oświetleniem (otwarcie nastąpiło w marcu tego roku) zakłada awans do II ligi. W przyszłym roku klub będzie obchodził swoje 80-lecie.

GR. 2

7. III liga w tej grupie została całkowicie zdominowana przez zespoły z Wielkopolski. Wśród siedmiu przedstawicieli tego województwa znalazły się m.in. rezerwy Lecha, Polonia Środa Wielkopolska czy też Noteć Czarnków. Barwy tej ostatniej drużyny latem na rzecz IV-ligowego zespołu LKS Barycz Sułów opuścił Wiktor Kacprzak – król strzelców ostatnich trzech sezonów (38, 34 i 32 gole).

8. Dokładnie 43 gole padły w pierwszej kolejce tej grupy w poprzednim sezonie, co daje imponującą średnią ponad 4,5 gola na mecz. Szczególnie wyróżnili się zawodnicy bydgoskiego Zawiszy, pokonując Wikęd Luzino aż 7:1. W inaugurującej serii gier nie było ani jednego meczu, w którym padłoby mniej niż 3 gole.

9. Mający II-ligowe aspiracje Zawisza Bydgoszcz rozegrał właśnie swój 100 mecz na poziomie III ligi. Po raz pierwszy w tym sezonie i na tym poziomie rozgrywkowym Zawiszę poprowadził Adrian Stawski – do niedawna ekspert telewizyjny, a w przeszłości kojarzony głównie z pracą w Drutex-Bytovii. Dla Zawiszy to również czwarty sezon na tym poziomie rozgrywkowym – w sezonie 2016/2017 klub zaczynał wszystko na nowo od B klasy.

10. Obok Zawiszy drugą najbardziej rozpoznawalną marką w tej grupie jest Elana Toruń – druga drużyna poprzedniego sezonu, która po wycofaniu się z III ligi zdołała zaliczyć dwa awanse w ciągu dwóch lat. Dostępu do jej bramki strzeże w przeszłości związany m.in. z Lechią Gdańsk czy też włoskim Udinese Wojciech Pawłowski. Obecnie Elana spędza swój drugi sezon na tym poziomie rozgrywkowym.

11. Do grona III-ligowych drużyn wróciła Energa Gryf Słupsk. Wraz z nią awansowały wywalczyły również zespoły Kotwicy Kórnik oraz mający swoje aspiracje zespół Wybrzeża Rewalskie Rewal, który w sezonie 2021/2022, na poziomie klasy okręgowej ”znęcał” się nad drużyną Pomorzanina Nowogard wygrywając… aż 53:0. 22 bramki w tym spotkaniu zdobył Jacek Magdziński. To rekord seniorskich lig w Polsce.

12. Pogoń Nowe Skalmierzyce, czyli klub z małego miasteczka liczącego około 5 tysięcy mieszkańców poprzedni sezon rozpoczął w dość imponującym stylu – pięć zwycięstw w sześciu spotkaniach. Jeszcze lepiej wyglądało to w 2016 roku, gdy Pogoń awansowała do IV ligi nie przegrywając 61 spotkań z rzędu.

GR. 3

13. Uchodzące za piłkarską pustynię województwo lubuskie po raz pierwszy od ostatniej reformy III ligi będzie miało na tym poziomie aż sześciu swoich przedstawicieli. Co równie istotne dla tego terenu, to nie tylko najliczniejsze grono drużyn najnowszej historii III ligi, ale przede wszystkim największa ilość spośród wszystkich województw zrzeszonych w tej grupie.

14. Polonia Słubice zagra na szczeblu centralnym po raz pierwszy od 14 lat. Ostatni raz zagrała w sezonie 2010/11 w II lidze, grupie zachodniej, ale nie dotrwała nawet do wiosny (wycofała się po rundzie jesiennej). W dodatku to najdalej wysunięty na zachód beniaminek. W IV lidze lubuskiej przed awansem spędziła 6 sezonów z rzędu, a w sezonie 2014/15 nawet grała w A-Klasie!

15. Lechia Zielona Góra przystępuje do nowego sezonu z nowym trenerem. Nowym szkoleniowcem został Sebastian Mordal, który zastąpił prowadzęgo zespół od stycznia 2018 roku Andrzeja Sawickiego, z którym Lechia doszła kilka lat temu do 1/4 finału Pucharu Polski, pokonując po drodze Jagiellonię oraz Radomiaka. Sawicki pozostanie jednak w Lechii – będzie dyrektorem akademii.

16. Trenera do swoich rezerw szukała także Warta Gorzów Wielkopolski. Robiła to co ciekawe… na grupie na Facebook’u. Przypomnijmy, że Warciarze cudem ostali się w III lidze, po tym jak Skra przejęła wakat w II lidze po Radunii Stężyca. Dzięki temu dalej będziemy mogli oglądać derby Gorzowa, choć poza tym mamy jeszcze derby Wrocławia z tej grupy.

17. Pozostanie Warty Gorzów Wielkopolski i awans Rekordu Bielsko-Biała w tej grupie niesie za sobą jeszcze jedną, dobrą informację dla tej pierwszej drużyny. Warta w tym sezonie uniknie wyjątkowo długiej podróży, w której do przemierzenia było 635 kilometrów.

18. Michał Nagrodzki wrócił do swojego macierzystego klubu, czyli Górnika Polkowice. 21-latek został wybrany wraz z Denisem Matuszewskim najlepszym napastnikiem ubiegłego sezonu. Doświadczenie zdobyte pod okiem Łukasza Piszczka, czyli nowego asystenta BVB ma zaprocentować, a o miejsce w składzie „Nagro” będzie bił się z Mariuszem Szuszkiewiczem oraz także powracającym do Polkowic Mateuszem Surożyńskim. Co ciekawe „Suro” prawdopodobnie na treningi do zeszłego pracodawcy z Zielonej Góry dojeżdżał autem ok. 70 km. Wraz z nim na Dolny Śląsk przeniósł się także Kacper Strzelecki.

19. Podlesianka Katowice jeszcze nigdy nie występowała w III lidze, a od początku XXI wieku aż do sezonu 2020/21 (z przerwą na lata 2013-15) grała w okręgówce. W jej barwach występuje Łukasz Grzeszczyk, który na zapleczu Ekstraklasy zaliczył aż 369 występów.

20. MKS Kluczbork rok temu przez pewien czas włączył się do walki o awans, a właściwie powrót po latach na boiska II ligi. Jeden z młodszych III-ligowych klubów, obchodzący swoje dwudziestolecie w 2023 roku swój największy sukces zanotował w sezonie 2009/2010, gdy na zapleczu Ekstraklasy zajął szóstą pozycję.

21. To już piąty sezon na tym poziomie zespołu z Goczałkowic. Przed sezonem do klubu dołączył Przemysław Gomułka (wcześniej Olimpia Elbląg), który wraz z Łukaszem Piszczkiem miał poprowadzić LKS w obecnym sezonie. Wobec propozycji z BVB trenerem zespołu został Gomułka.

22. Rezerwy Śląska w poprzednim sezonie były najbliżej przełamania klątwy spadkowicza (czyt. brak powrotu od razu po spadku), jaka owładnęła te rozgrywki od czasu reformy. Drużynę z Wrocławia  dzieliła różnica dwóch punktów od Rekordu Bielsko-Biała lub jak kto woli jednego walkowera, przyznanego obecnemu beniaminkowi po meczu w Gorzowie Wielkopolskim (na boisku 2:2).

GR. 4

23. Ostatnia grupa w sezonie 2024/2025 liczy sobie po pięć klubów z województw lubelskiego oraz małopolskiego i po cztery z podkarpackiego i świętokrzyskiego. Przedstawicielami tego ostatniego regionu, liczącego od Ekstraklasy do Betclic 3. Ligi tylko pięć drużyn są rezerwy Korony, Star Starachowice, Czarni Połaniec i KSZO Ostrowiec Świętokrzyski. Najdłuższym stażem w obecnych rozgrywkach może pochwalić się KSZO. Od powołania zupełnie nowego klubu (2011 rok) w Ostrowcu Świętokrzyskim rozpoczęli właśnie swój 12 z rzędu sezon na poziomie III ligi – najwyższe 2 miejsce w sezonie 2015/2016.

24. Po pięciu latach nastąpiła zmiana na stanowisku trenera w Świdniku. Łukasza Mierzejewskiego zastąpił Wojciech Makowski (asystent Macieja Skorży w japońskiej Urawie). Avia pod jego wodzą rozpoczęła właśnie swój 20 sezon z rzędu w (normalnej) III lidze, a 16 z rzędu na czwartym sezonie. Ostatni awans wywalczyła w 2005 roku, a największym sukcesem klubu z lotniczego miasta było zajęcie piątego miejsca w dawnej II lidze – sezon 1981/1982.

25. Świdnik to również jedno (obok Krakowa, Wrocławia i Gorzowa Wielkopolskiego) z czterech miast od Ekstraklasy do III ligi mające dwa kluby w tej samej lidze. Wszystko za sprawą mającej swój oświetlony obiekt między blokami Świdniczanki, która rok temu dołączyła do ligi i pozostała w niej na kolejny sezon. W listopadzie dojdzie do ich czwartego w historii derbowego pojedynku – wszystkie dotychczasowe nie przyniosły Avii zwycięstwa.

26. Barwy Siarki Tarnobrzeg w tym sezonie reprezentować będzie trzech obcokrajowców – Japończyk (Kosei Ivao – 10 goli wiosną), Gruzin (Giorgi Ivaniadze) oraz Haitańczyk (Emmanuel Francois). Podopieczni Dariusza Kantora, wymieniani w gronie ścisłych faworytów do awansu, w poprzednim sezonie pobili kilka niepobitych przez lata klubowych rekordów. Naj… debiutant w bramce (Konrad Cymerys – 15 lat), bramek jednego zawodnika w XXI wieku (Kamil Orlik – 19 goli), spotkań z rzędu bez porażki od 33 lat, zwycięstw z rzędu w lidze od 24 lat, zdobytych goli od 25 lat i straconych goli od 15 lat.

27. W gronie faworytów przewija się również Sandecja, która w przeciągu dwóch ostatnich sezonów zaplecza Ekstraklasy zjechała do III ligi. Stery na ławce trenerskiej w Nowym Sączu objął wspomniany wyżej Łukasz Mierzejewski. Jego zespół na inaugurację wygrał w Dębicy 1:0 i co ciekawe były to pierwszy komplet punktów tego klubu na starcie rozgrywek od sezonu 2007/2008.

28. Bartłomiej Korbecki – najlepszy strzelec poprzedniego sezonu w III lidze gr. 4. pozostał zawodnikiem Chełmianki Chełm, której trykoty w tym sezonie wzbogacił na rękawku napis ”Wołyń ’43. Pamiętamy”. Jako pierwszy o tym fakcie poinformował prezydent miasta Jakub Banaszek. Co ciekawe, w poprzednim sezonie, na spotkaniu z Wieczystą Kraków kibice Chełmianki wywiesili transparent nawołujący do budowy Muzeum Ofiar Rzezi Wołyńskiej w Chełmie.

29. Kilka tygodni temu, cisza w mediach społecznościowych nie mogła zwiastować niczego dobrego w przypadku Garbarni Kraków. Mistrz Polski z 1931 i 10. drużyna poprzedniego sezonu, targana od dawien dawna problemami wycofała się z rozgrywek niespełna tydzień przed startem ligi. Miejsce Brązowych w Betclic 3. Lidze zajęła Unia Tarnów.

30. Ostatnia grupa w poprzednim sezonie była jedyną pozbawioną klubowych rezerw. W tym sezonie nastąpiła zmiana za sprawą powrotu dwójki Wisły Kraków (awans po 8 latach) i Korony Kielce (powrót po roku). Do grona beniaminków dołączył również wracający po trzech latach przerwy Lewart Lubartów oraz absolutny debiutant Pogoń-Sokół Lubaczów – klub, który rok po roku awansował z klasy okręgowej do III ligi i za rok świętował będzie swoje 80-lecie istnienia.

Piotr Sornat, Hubert Mikusiński